تکامل نمی‌آموزاند، از بین‌ می‌برد. این مطلب ناقص است و به تدریج تکمیل می‌شود. قبلا از تکامل صحبت کرده‌ام. تکامل چیزی برای آموختن ندارد. اما خواستم به بهانه آپدیت وبلاگ و البته خواندن کتاب «جهش اجتماعی» ویلیام فون هییل کمی جزئیات به این داستان اضافه کنم. https://moshirfar.com/evolution/ شاید ندانید که سال‌های طولانی عمر من در دانشگاه و دبیرستان و کتابخانه همیشه حول یک سؤال مهم بوده‌است: «تکامل چیست و چگونه عمل می‌کند» سال‌های سال با… ادامه مطلب »

پیکان سرنوشت ما روایتی جذاب و گیراست. روایتی از پیکانی که در واقع تاریخچه توسعه صنعتی ایران را به چالش می‌کشد. روایت توسعه در زمینی بایر که در آن هر تلاشی برای باروری خاک و پیشرفت کلان، صرفا سی سال عمر می‌کند. داستان پیکان سرنوشت ما خواندنی است، نه از آن جهت که تجربه کارآفرینی نابی به قلمی ساده و گیرا نوشته شده‌است، خواندنی است چون سراسرش غم و درد است. سراسر این کتاب مملو… ادامه مطلب »

من معمولا سعی می‌کنم خشمگین نشوم. عمدتا سعی می‌کنم صبور باشم و منتظر بمانم برای دیدن چیزهایی که شاید در نگاه اول به چشم نمی‌آیند. اما معمولا به علتی که هنوز فرصت کار روی آن را نیافته‌ام، این حجم از نگفتن و صبر کردن انباشته می‌شود و جایی فوارن می‌کند. که جایی هم که نباید اصولا فوارن می‌کند. همانند تکه‌های خرد شده‌ای از یک آیینه بزرگ که وقتی روی هم انباشته می‌شوند، تصویرشان هم هزاران… ادامه مطلب »

فکر می‌کنید اولین علت مرگ و میر آتش‌نشانان چه باشد؟ سوانح صحنۀ آتش؟ نه. در واقع بیشترین علت مرگ آتش‌نشانان «سوانح رانندگی» است. آن‌هم پیش از رسیدن به صحنۀ آتش. چرا افراد فقیر، فقیر باقی می‌مانند؟ چرا بیشتر رژیم‌های غذایی جواب نمی‌دهند؟ به خاطر کمبودن اراده؟ چرا تمرکز و دقت ما در زمانی که به ضرب‌الاجل تحویل پروژه نزدیک می‌شویم ناگهان زیاد می‌شود؟ چگونه زمان‌بندی و برنامه‌ریزی کارها، حتی در بزرگ‌ترین شرکت‌های دنیا هم با… ادامه مطلب »

فرشته زیر آخرین پستم کامنتی گذاشته‌است که به نظرم می‌توان پاسخش را به یک پست وبلاگی تبدیل کرد. ابتدا صحبت‌های فرشته را بخوانیم: [su_spoiler title="صحبت‌های فرشته" style="fancy" icon="plus-square-1"] سلام وقت بخیرتبریک میگم این موندگاری رو میدونم برای کسیکه نمی تونه یه جا قرار بگیره چه کاره سختیه ولی حتما لذت خودش رو داره انجام کارهای بعید و دور از ذهن آقای مشیرفر عزیز من هم مثل دوست پشت کنکوری مون نقشه راه میخام!برای کسیکه نویسندگی… ادامه مطلب »

مقدمه ساعت‌‌های متمادی از خواندن رشته توئیت معروف ناوال در توئیتر می‌گذرد. هر چند بسیاری از حرف‌ها و صحبت‌هایش را قبلا به طرز دیگری، اینجا و آنجا شنیده‌ام، اما بعضی از حرف‌هایش تازگی داشت. با این ذهنیت که «محتوای خوب و ناب» همچون گلوله آتش باید به سرعت دست به دست شود، تصمیم گرفتم کل آن رشته توئیت را ترجمه و اینجا قرار دهم تا شاید مطالعه آن بتواند علاوه بر کاربرد، «لذت بخش» هم… ادامه مطلب »

سیستم‌های توسعه‌ای چگونه رشد می‌کنند؟ اصلا سیستم چگونه قرار است به سوی رشد برود؟ مقدمه پیش‌‌تر از تلقی‌های نادرست ما از توسعه نوشته‌ام. نوشتم که سیستم‌های توسعه‌ای بنا به مقتضیات درونی خودشان پیش می‌روند و بیشتر فشار اعمالی از بیرون بر آن‌ها معمولا به ثمر نمی‌نشیند. جایی نوشتم که علت اصلی شکست برنامه‌های توسعه درایران، معمولا در آناکرونیسم و آناپولیسیسم است. یعنی زمان‌پریشی و مکان‌پریشی. دست‌‌مایه اصلی نگارش این مطلب اما کتاب «رقص تغییر» پیتر… ادامه مطلب »

مقدمه چند هفته پیش کتاب «پوست در بازی» با پیگیری «سعید رمضانی» به دستم رسید. این کتاب یک اثر «ماقبل آخرین اثر» نسیم طالب است. (آخرین کتابش را با عنوان The statistical Consequences of Fat tails نوشته است که اگر مایل باشید، می‌توانید از بخش کتاب‌های مرجع من دانلود کنید. (اینجا کلیک کنید و زیر عنوان «پیچیدگی و سیستم‌های پیچیده» را ببینید.) قبل از آن‌که در این مورد چیزی بنویسم، باید بگویم که خود سعید… ادامه مطلب »

این مطلب ناقص و پراکنده است و به زودی برای ویرایش و اصلاح آن باز می‌گردم. معمولا مبنای توسعه‌یافتگی در جهان را بر «ارتباطات گسترده» قرار نمی‌دهند. شاخص‌های بی‌شماری برای سنجش توسعه‌یافتگی وجود دارند که به صورت مستقل، پارامترهای مختلف از بخش‌های متعدد توسعه‌یافتگی را می‌سنجند و گزارش می‌دهند. در واقع میزان ارتباطات جهانی یک شاخص منفرد نیست. نتیجه مجموعه‌ای از شاخص‌های توسعه‌یافتگی است که باید برای سنجش میزان توسعه‌یافتگی مورد توجه قرار گیرد. ارتباطات… ادامه مطلب »

تا حالا برایتان پیش آمده است جایی باشید و برای کسی غیر از خودتان اتفاقی بیفتد؟ مثلا کیف کسی را بزنند یا شخصی را جلوی چشمتان کتک بزنند؟ در این مواقع چه می‌کنید؟ ممکن است در چنین مواقعی یکی از چند حالت زیر را برگزینیم: در واقعه مستقیما دخالت کنیم.در واقعه هیچ دخالتی نکنیم و صرفا به تکان دادن سرمان بسنده کنیم.در واقعه هیچ دخالتی نکنیم، محل را ترک کنیم.در واقعه هیچ دخالتی نکنیم، از… ادامه مطلب »

تا کنون دو مقاله در مورد نفرین منابع و بیماری هلندی اقتصاد ایران نوشته‌ام. پیشتر توضیح داده‌ام که ما بیش‌تر از آن‌چه دچار نفرین منابع باشیم، دچار بی‌کفایتی سیستماتیک هستیم. اما طبق قرارمان قرار نیست دیگر از «توسعه‌نیافتگی» ایران بنویسم. قاعدتا با ادبیات شبکه‌های اجتماعی «لایک خور» چنین نوشته‌هایی همیشه بالاست. به هر حال می‌توان به هزار و یک دلیل و برهان متوسل شد و «خود زنی» کرد. درست همان‌طوری که قدیم‌ها میشد برای دیگران… ادامه مطلب »

تا کنون به این فکر کردید که برخی از رفتارهای جمعی ما، غیر از آن چه یاد گرفتیم، از «محیط» در برگیرندۀ ما هم تاثیر می‌پذیرد؟ [su_note note_color="#43b715"] تأکید البته روی همه رفتارهای جمعی نیست. روی «تصمیم‌گیری» است. روی نقش چیزی است که نسیم طالب مکررا در Fooled by randomness از آن سخن می‌گوید: شانس و محیط تصمیم‌گیری.[/su_note] گاهی این پدیده «تجانس گروهی» است، گاهی «تئوری بازی»، گاهی «قوی سیاه». در واقع بیشتر موارد شناخت… ادامه مطلب »

پیش نوشت این هفته در مطالعۀ کتاب «ژاپن چگونه ژاپن شد» که به صورت معمول در مترو صورت می‌گیرد، اتفاق جالبی افتاد. اتفاقی که باعث شد این نوشته را زودتر از حد معمولش توزیع کنم. یکی از شب‌هایی که مطابق معمول منتظر مترو بودم و در ایستگاه نشسته‌بودم؛ فرد کناری من با دقت در حال خواندن کتاب من بود. معمولا خیلی خوشحال می‌شوم که شخصی به این موضوع علاقه نشان دهد و در صدد باشد… ادامه مطلب »

پیش‌نوشت معمولا غیر از ساعت‌هایی که در مترو مشغول خواندن می‌شوم، به ندرت وقت می‌کنم کتابی را عمیقا مطالعه کنم. و البته به ندرت وقت می‌کنم کتابی «غیر کاری» مطالعه کنم. چنان‌که می‌دانید به خاطر سال‌هایی که در دانشگاه تلف کرده‌ام، مجبورم بعضی از مطالب را چنان با سرعت ضبط و ثبت وعملی کنم که گاهی ساعت‌های متمادی از روز کاری به مطالعۀ مطالبی هم‌چون مارکتینگ، محتوا، تبلیغات، استراتژی و امثالهم می‌گذرد. در حوزۀ توسعه… ادامه مطلب »

توسعۀ پایدار چه ارتباطی با اخلاق دارد؟  چه زیرساخت‌های اخلاقی برای توسعه‌یافتگی مورد نیاز است؟ کارکردهای اخلاقی چگونه به توسعه‌یافتگی می‌رسند؟ پیش‌نوشت:این نوشته ماحصل یک بحث دو‌نفره بین من و پویا شیخ‌حسنی در باب توسعه است. البته نوشتن این متن بیشتر از سه ماه به طول انجامیده‌است و دائم در حال سبک‌-سنگین کردندشان بوده‌ام. آن‌چه در ادامه می‌خوانید بر خلاف بیشتر نوشته‌های این وبلاگ که در آن‌ها همواره بر مستدل بودن و مستند بودن بحث‌های… ادامه مطلب »

شرق آسیا یکی از جذاب‌ترین مدل‌های توسعه‌ای است که بیشتر متخصصان همیشه به آن ارجاع می‌دهند. در بیشتر مدل‌ها ادبیاتی هم‌چون «ببرهای آسیایی» یا «غازهای وحشی» برای توصیف این بخش به کار می‌رود. دیدگاه و تصویری که از این بخش از جهان داریم، مردمانی سخت‌کوش،بسیار منظم، منضبط، با فرهنگ دیرینه و باهوش است که بدون داشتن منابع طبیعی، درکشورهایی با جغرافیای خشن، در رده‌های بسیار بالای اقتصاد جهانی جاخوش کرده‌اند و بااقتصادهای قدرتمند جهانی نظیر… ادامه مطلب »

مفهوم تمایز آن‌چه اینجا می‌نویسم گزارشی شخصی از مفهوم تمایز در زندگی است. نه اصراری بر درستی‌اش دارم و نه بر دقیق‌بودنش تأکید خواهم کرد. صرفا گزارشی است از دیده‌ها و تجربه‌ها از افرادی که توانستند در وضعیت نابسامان اقتصادی (که قرن‌هاست گریبانگیر ماست) از طریق ایجاد تمایز «موفقیت» را تجربه کنند. در این چند ماه موارد بسیار زیادی از پیام‌هایی داشتم که در این زمینه از من مشاوره می‌خواستند: چگونه وارد بازار کار شویم؟… ادامه مطلب »