شرق آسیا یکی از جذاب‌ترین مدل‌های توسعه‌ای است که بیشتر متخصصان همیشه به آن ارجاع می‌دهند. در بیشتر مدل‌ها ادبیاتی هم‌چون «ببرهای آسیایی» یا «غازهای وحشی» برای توصیف این بخش به کار می‌رود. دیدگاه و تصویری که از این بخش از جهان داریم، مردمانی سخت‌کوش،بسیار منظم، منضبط، با فرهنگ دیرینه و باهوش است که بدون داشتن منابع طبیعی، درکشورهایی با جغرافیای خشن، در رده‌های بسیار بالای اقتصاد جهانی جاخوش کرده‌اند و بااقتصادهای قدرتمند جهانی نظیر… ادامه مطلب »

مفهوم تمایز آن‌چه اینجا می‌نویسم گزارشی شخصی از مفهوم تمایز در زندگی است. نه اصراری بر درستی‌اش دارم و نه بر دقیق‌بودنش تأکید خواهم کرد. صرفا گزارشی است از دیده‌ها و تجربه‌ها از افرادی که توانستند در وضعیت نابسامان اقتصادی (که قرن‌هاست گریبانگیر ماست) از طریق ایجاد تمایز «موفقیت» را تجربه کنند. در این چند ماه موارد بسیار زیادی از پیام‌هایی داشتم که در این زمینه از من مشاوره می‌خواستند: چگونه وارد بازار کار شویم؟… ادامه مطلب »

شاخص های توسعه پایدار کدامند؟ توسعۀ پایدار با چه شاخص‌هایی سنجیده می‌شود؟ شاخص های سنجش توسعه پایدار کدامند؟ اساسا باید برای سنجش توسعه به کدام شاخص‌ها مراجعه کرد؟ برای پاسخ به این سؤال من چندین شاخص مهم را از سایت Gapminder استخراج و در یک جدول تنظیم کرده‌ام. خواندن این جدول صرفا برای افرادی ممکن است مفید باشد که به شاخص های توسعه پایدار علاقه دارند یا نیازمند مرجعی برای این شاخص ها هستند. امیدوارم… ادامه مطلب »

مرگ توسعه در ایران، امروز رخ نداده‌است  از حدود ۱۷۰ سال پیش که نخستین برنامه‌های توسعه در ایران شکل اجرایی به خودش گرفت، تأسیس دارالفنون و توجه ویژه به کشاورزی، دانش آموختگی و اعزام جوانان به خارج از کشور جهت فراگیری علوم و فنون نظامی ابتدایی‌ترین اقدامات دولت وقت بوده‌است. قریب ۵۰ سال پس از آن حضور و ظهور اندیشه‌های تحول‌خواهانه و حرکت به سوی حکومت مظفری با دو واقعۀ بسیار مهم همراه شد. دو… ادامه مطلب »

    سلام و شب بخیر خدمت دوستان گرامی بسیار خرسندم که فرصتی دست داد تا امروز پنج‌شنبه ۲۱ تیرماه ۱۳۹۷ در خدمت دوستان، فرهیختگان و علاقمندان به بحث توسعۀ پایدار باشم. امیدوارم که در این فرصت کوتاه از ماحصل گفت‌ و شنودمان مطالبی بیاموزیم و در پایان چیدمان مرسوم انگاره‌های ذهنی ما سامان منظم‌تری یافته باشند. در چهار سال اخیر که مطالعات و پژوهش‌هایم پس از سؤال اساسی «چه باید کرد» به صورت جامع‌تر… ادامه مطلب »

مقدمه قبلا در این وبلاگ از این مسئله صحبت کردیم که «خشونت بر خلاق تصور آقای برشت، در ذات بشر نهادینه‌ شده‌است» و بشر صرفا زمانی می‌تواند نسبت به هم‌نوعش خشونت کمتری بورزد که شدیدا در چارچوب‌ها و سیستم‌ها محدود شده‌باشد. این خشونت ممکن است از نوع فیزیکی هم نباشد. ممکن است انسانی هوس کند با استفاده از روابط و رانت اطلاعاتی، سیاسی یا اقتصادی، در فرصت‌هایی که در سیستم کلان برایش به وجود آمده‌است… ادامه مطلب »

مشغول خواندن جامع‌التورایخ رشیدی هم‌زمان با دوباره خوانی «عقلانیت و توسعه‌یافتگی ایران» و البته «وضع بشر» آرنت شده‌ام. تعادل جالبی بینشان می‌توانم برقرار کنم. آرنت از «زحمت» به عنوان تنها موجودی اصلی تاریخ بشر می‌گوید، جامع‌التورایخ از یک مفهوم بسیار بومی : «الحق لمن غَلب». سریع‌القلم از پروسۀ اشتباهاتی که در طول تاریخ منحصرا مرتکب شده‌ایم.   من توسعه‌نیافتگی را در همین یک جمله حداقل برای دورۀ مغول می‌توانم خلاصه کنم: «الحق لمن غلب» (حق… ادامه مطلب »

در سلسله بحث‌های «چرا توسعه‌ی پایدار زمان‌بر است؟» در مورد مسائل مختلف و تأثیرگذار بر توسعه‌نیافتگی ایران سخن گفتیم. از مسائل مختلفی که توسعه‌یافتگی را فرآیندی زمان‌بر و طولانی و سخت کرده‌اند بحث کردیم و استدلال کردیم که «توسعه چهره‌ای تماما زنانه دارد» و «تربیت نسل توسعه‌خواه» مهم‌ترین گام برای توسعه‌ی ماست. در این نوشته می‌کوشیم تحلیل‌های موجود و راهکارهایی را بررسی کنیم که ممکن است ما را به توسعه نرسانند. چارچوب نظری این بحث،… ادامه مطلب »

سنت و تجدد در مفهوم تقابل افکار جاری با افکاری است که قبلا در محیط وجود نداشته‌اند. میزان آشتی و هم‌زیستی این دو یکی از شاخص‌هایی است که برای تأثیرگذاری یا تأثیرپذیری جوامع از توسعه می‌توان به آن اندیشید. جنبش‌های متعددی در طول تاریخ بشری در مقابله با «تجدد» پا گرفته‌اند که از مهم‌ترین نمونه‌های آن در جوامع اروپایی، می‌توان جنبش «لودیت‌ها» و در جامعۀ ایران ممنوعیت‌ ویدئو را می‌توان مثال زد. از آن سو… ادامه مطلب »

این نوشته بسیار طولانی و حاوی بیش از ۴ هزار کلمه است. لطفا زمانی که هیچ کار مفید دیگری ندارید، به مطالعه‌ی آن بپردازید. برای پیشگیری از اتلاف وقت شما، من متن نوشته را در یک فایل PDF برایتان آورده‌ام که می‌توانید آن را پرینت گرفته و مطالعه نمایید.    مقدمه گفتگو محوری‌ترین و مهم‌ترین اصل و پایه برای توسعه‌ی پایدار است. من بارها در این وبلاگ بر این جمله تأکید کرده‌ام و هم‌چنان معقتدم… ادامه مطلب »

توسعه چهره‌ای تماما زنانه دارد آنچه‌ در این نوشته می‌خوانید مطابق معمول این وبلاگ نظرات، اندیشه‌ها و برداشت‌های شخصی نویسنده‌اش هستند و نویسنده در تمامی بخش‌های این متن با اعتقاد تردیدآمیز به «مرگ مؤلف» این مطلب را نوشته‌است. بدیهی‌ است این نوشته‌ها برای فهم بهتر مسئله‌ی توسعه نگاشته می‌شوند و قابلیت ارجاع به عنوان رفرنس را ندارند. نقش زنان در توسعه‌ی پایدار چیست؟ این کمابیش عنوان سؤالی بود که دیرزمانی «معصومه شیخ‌مرادی» از من پرسیده‌بود.… ادامه مطلب »

فساد سیستماتیک تا کنون در بررسی مواردی که برچسب «چرا توسعه‌پایدار زمان‌بر است» خورده‌اند، موارد متعددی را بررسی کرده‌ایم. در این نوشته می‌کوشیم به سمت بحث ساختارهای سیستم اجتماعی و بررسی «فساد سیستماتیک» در سیستم بپردازیم تا ببینیم وجود فساد در سیستم و فساد سیستماتیک از منظر توسعه‌پایدار چگونه می‌تواند بر کل سیستم تأثیر‌گذار باشد. خواهشمندم پیش از ورود به این بحث حتما حداقل یکی از این چند منبع را مطالعه فرمایید: «مقدمه‌ای بر سنجش… ادامه مطلب »

سعید فعله گری، از دوستان نزدیک من است. قبل از عید سعید سؤالاتی در مورد وبلاگش از من پرسید که تا حدی دغدغۀ خود من هم بوده‌اند. ابتدا برویم سراغ حرف‌های سعید: در مورد شبکه‌سازی چند سوالی داشتم و امیدوارم که هر موقع وقت‌کردی و فرصت‌داشتی ، پاسخ‌اش را برایم بنویسی . ۱)مهم‌ترین ایرادات من در وبلاگ چیست که باعث می‌شود با مخاطب رابطه‌ای پایدار نداشته باشم؟ ۲)چگونه باید خودم را معرفی کنم که بتوانم… ادامه مطلب »

باشگاه محتوای ویرگول قرار است محل تجمع دوست داران و دلسوختگان محتوا باشد. اگر هنوز با ویرگول آشنایی ندارید، پیشنهاد میکنم سری به آن بزنید. شخصا وقتی در مورد محتوا (حوزه شغلی ام) می نویسم آن را در ویرگول انتشار می دهم. دسترسی به ویرگول از سمت چپ وبلاگ من و زیر توضیحات «درباره من» میسر است. ویرگول یک سرویس میکروبلاگینگ فارسی است که در آن میتوان به سادگی و با چند کلیک به تولید… ادامه مطلب »

کتاب ما ایرانیان مقصود فراستخواه «ما ایرانیان» مقصود فراستخواه یکی از مهم ترین کتاب هایی است که برای فهم همه جانبه موضوع «توسعه و عقب ماندگی» باید خوانده شود. کتابی است که برای درک توسعه حتما باید چند باری خوانده شود. یا بیش از چندین بار و خط به خط و موضوع به موضوع کاویده‌شود. ما ایرانیان مقصود فراستخواه بر یک مسئله مهم استوار است: «مسئله محور»است. عمدتا کشنده‌ترین مشکل در هر سیستمی این است… ادامه مطلب »