به جای مقدمه تا کنون شاید برایتان پیش آمده باشد که در بزنگاههای حساس فکری، به این نکته بیندیشید که شاید شما «تنها» افرادی نباشید که با این مسئله دست به گریبان بودهاید. شاید افراد دیگری هم با این مسئله و مسائل مشابه درگیر بودهاند و ای بسا که راهکارهای بهتر و دقیقتر و عمیقتری هم داشتهاند. از آنجایی که بیشتر درگیری فکری من در سال گذشته، و احتمالا سالهای آینده وضعیت کلان اقتصادی ایران…
ادامه مطلب »
دسته: سیستم پیچیده
دنیا برنامه ندارد. قاعده دارد. دلم میخواست در این مورد چند کلمهای بنویسم. یعنی بهتر دیدم برای تمرین ذهنی هم که شده، با این جمله چند پاراگرافی بنویسم. و به نظرم هیچ زمانی بهتر از امروز و الان نیست. من هم معتقدم که دنیا «هیچ»برنامهای ندارد. تنها چیزی که دارد «مجموعهای از قواعد» است. اما دوست دارم بگویم این قواعد چه چیزهایی هستند و چگونه خروجی ارگانیک خودم را در بستر قواعد دنیا بسازم و…
ادامه مطلب »
به بهانه بحث آغاز و پیشرفت واکسیناسیون و گفتگوهای بسیار زیادی که حول این اتفاق در شبکههای اجتماعی در جریان است، چند سطری مینویسم تا هم وبلاگ به روز بماند و هم به عنوان یک مطالعه موردی بتوان در آینده این تصمیم را ارزیابی کرد. قبل از آن البته چند کلمهای گزارشطور در مورد روزگارم مینویسم. تغییر در موقعیت شغلی از اول فروردین ۱۴۰۰ به این نتیجه رسیدیم که دپارتمان محتوا نیازی به «مدیر ارشد»…
ادامه مطلب »
سیستمهای توسعهای چگونه رشد میکنند؟ اصلا سیستم چگونه قرار است به سوی رشد برود؟ مقدمه پیشتر از تلقیهای نادرست ما از توسعه نوشتهام. نوشتم که سیستمهای توسعهای بنا به مقتضیات درونی خودشان پیش میروند و بیشتر فشار اعمالی از بیرون بر آنها معمولا به ثمر نمینشیند. جایی نوشتم که علت اصلی شکست برنامههای توسعه درایران، معمولا در آناکرونیسم و آناپولیسیسم است. یعنی زمانپریشی و مکانپریشی. دستمایه اصلی نگارش این مطلب اما کتاب «رقص تغییر» پیتر…
ادامه مطلب »
در رادیوی ۶ اپیزودی «توسعه» قرار است از چه چیزی صحبت کنیم؟ در این رادیو من و تهمتن برومند (جامعه شناس توسعه) از «سیستم» و نقش سیستم در توسعه پایدار صحبت میکنیم. در اپیزود اول سیستم را از دیدگاه «لومان» تعریف میکنیم، سپس کمی در مورد نظریۀ بازیها توضیح میدهیم و در نهایت وارد بحث «سایبرنتینک» میشویم. در اپیزودهای بعدی از «کاربرد» این نظریهها و سیستم در بحث «توسعه» بهره خواهیم برد. برای دریافت منابع…
ادامه مطلب »
توسعۀ پایدار چه ارتباطی با اخلاق دارد؟ چه زیرساختهای اخلاقی برای توسعهیافتگی مورد نیاز است؟ کارکردهای اخلاقی چگونه به توسعهیافتگی میرسند؟ پیشنوشت:این نوشته ماحصل یک بحث دونفره بین من و پویا شیخحسنی در باب توسعه است. البته نوشتن این متن بیشتر از سه ماه به طول انجامیدهاست و دائم در حال سبک-سنگین کردندشان بودهام. آنچه در ادامه میخوانید بر خلاف بیشتر نوشتههای این وبلاگ که در آنها همواره بر مستدل بودن و مستند بودن بحثهای…
ادامه مطلب »
بیماری هلندی چیست؟ بیماری هلندی وضعیتی در اقتصاد است که در آن به دلیل استفادۀ گسترده از منابع زیرزمینی، ارزش واقعی نرخ ارز افزایش مییابد. در این حالت بخشهای صنعت و کشاورزی قادر به رقابت نبوده و کمکم تضعیف میشوند. در نتیجه رفتهرفته ثروت انباشتهشده از محل فروش منابع طبیعی (خام یا فرآورده) در بخشهای غیرقابل مبادله نظیر مسکن، بخشهای پرارزش نظیر فلزات گرانبها (از جمله طلا) و خود ارز تجمع مییابد. این وضعیت در…
ادامه مطلب »
شاخص های توسعه پایدار کدامند؟ توسعۀ پایدار با چه شاخصهایی سنجیده میشود؟ شاخص های سنجش توسعه پایدار کدامند؟ اساسا باید برای سنجش توسعه به کدام شاخصها مراجعه کرد؟ برای پاسخ به این سؤال من چندین شاخص مهم را از سایت Gapminder استخراج و در یک جدول تنظیم کردهام. خواندن این جدول صرفا برای افرادی ممکن است مفید باشد که به شاخص های توسعه پایدار علاقه دارند یا نیازمند مرجعی برای این شاخص ها هستند. امیدوارم…
ادامه مطلب »
راهکار برونرفت از #بحران امروز چیست؟ «اختصاص تمام پول نفت به حوزههای علمیه و آقازادگان، با دریافت التزام عملی که وارد کار اقتصادی و مملکتداری نخواهند شد.»#رشته_توییت — Yavar Moshirfar (@Ymoshirfar) August 6, 2018 *** کلیه مطالب این نوشته در همۀ بخشهای آن صرفا بیانگر نظرات، عقاید و اندیشههای شخصی نویسندهاش میباشد و ممکن است در همۀ بخشها حاوی کژتابی، کجفهمی و مملو از اشتباه باشد. نویسنده ضمن پذیرش حق نقد خواننده، با اعتقاد…
ادامه مطلب »
مقدمه قبلا در این وبلاگ از این مسئله صحبت کردیم که «خشونت بر خلاق تصور آقای برشت، در ذات بشر نهادینه شدهاست» و بشر صرفا زمانی میتواند نسبت به همنوعش خشونت کمتری بورزد که شدیدا در چارچوبها و سیستمها محدود شدهباشد. این خشونت ممکن است از نوع فیزیکی هم نباشد. ممکن است انسانی هوس کند با استفاده از روابط و رانت اطلاعاتی، سیاسی یا اقتصادی، در فرصتهایی که در سیستم کلان برایش به وجود آمدهاست…
ادامه مطلب »
فساد سیستماتیک تا کنون در بررسی مواردی که برچسب «چرا توسعهپایدار زمانبر است» خوردهاند، موارد متعددی را بررسی کردهایم. در این نوشته میکوشیم به سمت بحث ساختارهای سیستم اجتماعی و بررسی «فساد سیستماتیک» در سیستم بپردازیم تا ببینیم وجود فساد در سیستم و فساد سیستماتیک از منظر توسعهپایدار چگونه میتواند بر کل سیستم تأثیرگذار باشد. خواهشمندم پیش از ورود به این بحث حتما حداقل یکی از این چند منبع را مطالعه فرمایید: «مقدمهای بر سنجش…
ادامه مطلب »
لطفا ده دقیقه زمان بگذارید و این ویدئو را با تمام وجودتان تماشا کنید. سرمایهدارترین روستایی ایران https://kavimo.com/medias/ebxsekvans2c کاری ندارم که این روستایی از چه راهی به اینجا رسیده است؛ عقاید و روشهایش چقدر درست است و درست نیست و چقدر از جهان اطرافش شناخت دارد. کاری ندارم که اتاق بالای طویله ۶۰۰ یورو می ارزد یا نه. کاری ندارم که چقدر در تبلیغ فرهنگ کشورش و فرهنگ «روستاگردی و طبیعت گردی» مؤثر بوده است…
ادامه مطلب »
قلمروی خرد و کلان در توسعه به چه معناست؟ توسعه قلمروی حوزه خرد است یا کلان؟ تفاوت این دو در چیست؟ چگونه باید نگاه اجرایی رده های بالای حکومتی به قلمروی خرد و کلان باشد؟ بی توجهی به این مفهوم چه چیزی به بار می آورد؟ شناخت دقیق قلمروی خرد و کلان چه تأثیری بر مدیریت جمعی توسعه محور می گذارد؟ عمدتا اگر در حوزه توسعه بیندیشیم، سؤالات بسیار زیادی با تم «قلمروی خرد و…
ادامه مطلب »
جامعه بی گفتگو - مقدمه در بررسی مسائل توسعه پایدار، عمدتا میتوان به دو بعد مهم توسعه اشاره کرد: بعد عملیاتی و مادی توسعه و بعد انسانی-عملکردی توسعه. بعد عملیاتی و مادی توسعه شامل برنامه هایی از اقتصاد، سیاست و جامعه است که در طیف «پیشرفت» جای گرفته اند. مسائلی نظیر نانوتکنولوژی، راه سازی، سدسازی و تربیت مهندس و بعد انسانی- عملکردی توسعه شامل برنامه هایی از اقتصاد، سیاست و جامعه است که در طیف…
ادامه مطلب »
اصول توسعه یافتگی یا آیا توسعه پایدار نیاز به تسلسل علل ترتیبی دارد؟ در بیشتر متون توسعه، متفکران اصول تقریبا ثابتی را برای توسعه یافتگی در نظر می گیرند. اگر توسعه را در مفهوم نگاه کلان در مدیریت استراتژیک همزمان منابع سخت افزاری (طبیعی) و نرم افزاری (فکری – اجتماعی) در نظر بگیریم، می توان حداقل چهار گام مهم برای مسیر توسعه به صورت تقریبی ذیل در نظر گرفت: گام اول : سیستم سازی و…
ادامه مطلب »
مقدمه در بیشتر بحث های توسعه، زمانی که از توسعه نیافتگی صحبت میشود بلافاصله آمارهایی از رشد و پیشرفت ارائه می گردند. آمارهایی که هر چند صحیح هستند اما دال بر توسعه یافتگی نیستند. هم چنان که قبلا توضیح داده شده است مفاهیم رشد و توسعه و پیشرفت با همدیگر متفاوتند و نباید به جای همدیگر به کار گرفته شوند. به نظر می رسد بیشتر اختلاف نظرها از تفاوت در تعریف «شاخص های توسعه» بوده…
ادامه مطلب »
مقدمه در سلسله نوشتارهای «چرا توسعه پایدار زمان بر است؟» به بررسی مفاهیم توسعه ای و چرایی های توسعه نیافتگی می پردازیم. در نوشته های پیشین نقش «جامعه کوتاه مدت و رشد اقتصادی» را بررسی کردیم. در این نوشته قرار است در مورد تأثیر وزن جامعه شناختی اخلاق بر اقتصاد در هشتاد سال گذشته و این که چرا ما توسعه نمی یابیم بپردازیم. شایان توجه است که کلیه مطالب این نوشته در همه بخش های…
ادامه مطلب »
چرا توسعه پایدار زمان بر است؟ بخش اول – جامعه کوتاه مدت مقدمه قبلا در یک سلسله توئیت به طور مختصر در مورد چرایی امکان ناپذیری اعمال مدل های توسعه پایدار بر ایران صحبت کرده ام. آن جا به صورت مختصر نوشتم تا مجالی باشد که هر کدام را به صورت کامل و با جزییات زیاد تحت نگارش درآورم. پروسه ای که به زعم من بیش از چند روز نمی کشید، تا هفته ها طول…
ادامه مطلب »
توجه : این نوشته بسیار طولانی و بالغ بر ۱۲ هزار کلمه (سی صفحه) است. هر چند توصیه من استفاده از نسخه PDF آن برای راحت تر ارتباط برقرار کردن است، اما دوست دارم ویدئوها و لینک های بسیاری را که جهت کمک به فهم بهتر آن درج کرده ام را حتما ملاحظه بفرمایید. آیا کشور ما عقب مانده است؟ در گفتگو با الهام الهام از دوستان قدیمی من است که هم اکنون به تدریس…
ادامه مطلب »
The Content Trap کتاب "دام محتوا" اثر بهارات اناند روی رادیو کتاب قرار گرفته است. برای ورود بهتر به بحث، لطفا سه مطلب زیر را مطالعه کنید. درباره آتش سوزی در یلوستون اهمیت خطا و نوسان در بقاء بلند مدت سیستم ها پارک ملی یلوستون پادکست - دام محتوا - مقدمه امیدوارم از گوش دادن به این فایل "لذت" ببرید. دانلود از "شنوتو" دانلود از "تهران پادکست" میان پرده: نظریه…
ادامه مطلب »